تکلیف مراقبت در حقوق انگلستان و ایران

قواعد کلی و مبنایی مسئولیت مدنی در حقوق ایران و انگلستان تفاوت های بنیادین ندارند اما تفاوت هایی ظاهری در نحوه ی پرداختن به موضوعات وجوددارد. در حقوق ایران قواعد کلی مسئولیت در قالب دو عنوان مسئولیت های مبتنی بر تقصیر (اعم از عمد و غیر عمد) و مسئولیت های بدون تقصیر مطرح می شوند. حال آنکه درحقوق انگلستان در قالب سه عنوان مطرح شده که عبارتند از: مسئولیتهای ناشی از عمد، مسئولیتهای ناشی از بی احتیاطی(یا غیر عمد) و مسئولیتهای بدون تقصیر. همانطور که آمد، مسئولیت های ناشی از بی احتیاطی در حقوق ایران به صورت مجزا مدنظر قرار نگرفته و برای درک آن لازم است تنها بخشی از قواعد تسبیب و بخشی از حکم ماده 1 قانون مسئولیت مدنی را (در مقابل نیم دیگری که مربوط به تقصیرهای عمدی است) در نظر گرفت. اما برای تحلیل و بررسی مسئولیت های ناشی از بی احتیاطی در دو کشور لازم است: اولاً تکلیفی به رعایت احتیاط و مراقبت وجود داشته باشد. ثانیاً تکلیف موجود نقض شود، یا به عبارتی شخص به صورت غیرمتعارف و غیرمعقول عمل کند. ثالثاً در نتیجه ی عملکرد غیرمتعارف و غیرمعقول شخص مکلف، خسارت و زیانی به طرف مقابل وارد شود. در نهایت لازم است بیان شود چه شرایطی برای ایجاد تکلیف مراقبت لازم است.در حقوق ایران اصولاً هر شخصی مکلف به رعایت احتیاط و مراقبت در برابر همگان است و هرگاه ازاین احتیاط دست بردارد و در نتیجه ی آن عمل خسارتی به غیر وارد آید، او مسئول جبران خواهد بود. اما در حقوق انگلستان هر شخص نسبت به همگان مکلف به رعایت احتیاط و مراقبت نیست و تنها در صورت وجود سه شرط مکلف به رعایت احتیاط و مراقبت می شود:قابلیت پیش بینی ضرر (یا خوانده)، قرابت بین خواهان و خوانده و عادلانه، منصفانه و متعارف بودن وضع تکلیف. در پایان باید گفت حقوق هر دو کشور توجه کافی نسبت به مسئولیت های ناشی از بی احتیاطی داشته اند، اما حقوق انگلستان با دقت و تأمل بیشتری بدان پرداخته است. در ایجاد تکالیف مراقبت و احتیاط، نیز برخلاف دیگر مباحث مربوط به مسئولیت های ناشی از بی احتیاطی، حقوق دو کشور مشابهت های اندکی دارند.